Na een week van regenbui na regenbui was het vanochtend eindelijk even droog waardoor we prima konden tuinieren. Het is de afgelopen weken bijzonder groeizaam weer geweest en we hebben daarom vandaag veel onkruid, snoeiafval en de resten van een aantal zich al te uitbundig en overal uitzaaiende kruiden uit de tuin verwijderd.
Escher
Onlangs heb ik op de tv een indrukwekkende documentaire gezien van Robin Lutz over M.C. Escher. Een heel mooi portret met prachtige animaties en dagboekfragmenten, die een duidelijk beeld geven van de denkwereld van deze in Leeuwarden geboren tekenende wiskundige. Hij is vooral beroemd geworden met zich steeds repeterende motieven van vogels, vissen, huizen, mensen, zelfs hele landschappen.
De Egyptische ui in onze tuin.
Repeterende plant
Ineens moest ik denken aan de Egyptische ui (je bent tuinman of niet natuurlijk). De Egyptische ui (Allium cepa var. viviparum) had namelijk ook prima gepast in het werk van Escher. Deze plant repeteert zich namelijk ook. Uit een eenmaal geplante ui groeien een aantal stengels en aan het uiteinde hiervan vormt zich geen bloem zoals dat bij bekende uien gebeurt, maar er vormen zich een aantal nieuwe uitjes (broedbolletjes). Deze groeien en worden dikker en zwaarder waardoor de stengel op een gegeven moment knikt, en als de nieuwe uitjes eenmaal op de grond liggen vormen ze wortels en stengels waarop zich uiteindelijk weer nieuwe uitjes vormen. Enzovoort, enzovoort. Dit kan zich tot in het oneindige herhalen. Het is een heel bijzondere en unieke manier van vegetatieve vermeerdering.
Toepassing
De toepassing is gelijk aan die van de gewone ui; het blad kan rauw gebruikt worden in salades maar kan ook in allerlei warme gerechten worden gebruikt. De broedbolletjes blijven heel tijdens het bakken en stoven en kunnen ingelegd worden in azijn. Ook zijn de uien zelf te oogsten en te gebruiken om vele maaltijden op smaak te brengen. Zowel de stengel als de bolletjes zijn te gebruiken als keukenkruid bij visgerechten en stoofschotel.
Egypte
De Latijnse naam ‘viviparum’ betekent ‘levendbarend’. Andere Nederlandse namen zijn: wandelende ui, boomui, etage-ui en levendbarende ui. Deze namen klinken allemaal logisch, maar waarom wordt het ook Egyptische ui genoemd? Bekend is wel dat de ui door de oude Egyptenaren al werd gegeten en medicinaal werd toegepast. In pyramides en graven zijn afbeeldingen gevonden van allerlei verschillende soorten uien. De ui werd gezien als symbool van het eeuwige leven en daarom werden doden begraven met uien rond hun lichaam. Koning Ramses IV werd gevonden met uien in zijn oogkassen. Maar of de toen gebruikte uien de Egyptische ui was zoals we die nu kennen is onbekend.
Nico Rookmaker
5 augustus 2023
