Vandaag is alweer de laatste tuindag van het jaar voor de kruidentuingroep. Tot volgend jaar eind maart is de tuin op zichzelf aangewezen. Vandaag hebben we het laatste onkruid en het dode blad weggehaald en daarmee is de tuin is nu ‘winterklaar’ zoals dat heet.
Naar binnen
Zodra het dreigt te gaan vriezen zullen we een aantal kruiden naar binnen halen, omdat deze niet tegen vorst kunnen. Om die reden staan ze ook in potten. Een van die kruiden is de Laos (Alpinia galanga). Het is een aan gember verwante plant en wordt ook wel Thaise gember, Thai galangal, Romdeng of galanga genoemd. Het is een meerjarige plant die oorspronkelijk uit zuidoost Azië komt en waarvan de wortelstokken (rizomen) in de keuken worden gebruikt. In de zomer vormt het clusters met hele bijzondere paars gestreepte witte bloemen die op orchideeën lijken.
De Laos in onze tuin.
Smaakmaker
Laos wordt geteeld in Maleisië, Cambodja en Thailand en wordt veel gebruikt in de Oosterse keuken om maaltijden op smaak te brengen. De wortelstok wordt vers, gedroogd of ingemaakt gebruikt. De hele plant ruikt een beetje naar citrus en de wortel smaakt wat milder en zoeter dan gember, maar het heeft ook een licht scherpe smaak dat het aroma van dennennaalden zou hebben. Het is een veelgebruikt ingrediënt in Thaise curry’s en soepen zoals tom kha kai, waar het vers in stukjes wordt gebruikt of in dunne plakjes wordt gesneden, gepureerd en tot currypasta wordt gemengd.
Europa
Ondanks het feit dat Laos oorspronkelijk uit het verre Zuidoost-Azië komt, is het toch al vele eeuwen bekend in Europa. Al voor de 12de eeuw brengen de Arabieren het naar Europa onder de naam khalanjan of chaulengia. Vervolgens is het door Benedictijner monniken naar Zuid-Duitsland gebracht. De mystica Hildegard von Bingen (1098-1179) beschrijft het kruid in haar boek Physica. Door haar wordt het vooral geroemd als medicijn tegen hartpijn, bij koortsaanvallen en rugpijn.
Der Galgant ist ganz warm und hat keine Kälte in sich und ist heilkräftig. Ein Mensch, der ein hitziges Fieber in sich hat, pulverisiere Galgant und trinke dieses Pulver in Quellwasser, und er wird das hitzige Fieber löschen. Und wer im Rücken oder in der Seite wegen üblen Säften Schmerzen hat, der siede Galgant in Wein und trinke ihn oft warm, und der Schmerz wird aufhören. Und wer Herzweh hat und wer im Herz schwach ist, der esse bald genügend Galgant, und es wird ihm besser gehen.
Nico Rookmaker
26 oktober 2024
Bronnen
- Palmaverde.nl
- Wikipedia
- Ourfood.nl
- Physica. H. von Bingen
