Rode zonnehoed

Sommige planten doen het op dit moment heel erg goed in de kruidentuin van het klooster. De Koningskaars (Verbascum thapsus) bijvoorbeeld is ruim 2 meter hoog en ziet er met zijn heldergele bloemen prachtig en erg indrukwekkend uit. Ook de Rode zonnehoed (Echinacea purpurea) is nu erg mooi. Echinacea is genoemd naar het Griekse echinos wat ‘egel’ betekent met het Latijnse achtervoegsel aceus wat ‘achtig’ betekent. Het is een verwijzing naar de bloembodem die bezet is met stekelige stroschubben zoals ook duidelijk op de foto is te zien.

Toen de Europeanen naar Noord-Amerika kwamen, was deze plant al lang in gebruik bij de indianenstammen van de Great Plains. Zij gebruikten het bij allerlei infecties en voor het ontsmetten van wonden, maar ook om hoest, verkoudheden en griep te bestrijden. De plant werd voor het eerst in de westerse medische literatuur beschreven in 1762, als een middel om zadelzweren te behandelen bij paarden. De vroegste beschrijvingen over het gebruik van zonnehoed in de westerse humane geneeskunde dateren van rond 1870 van een zekere dr. H.C.F. Meyer. Tijdens zijn reizen door Noord-Amerika zag hij hoe het bij de verschillende indianenstammen werd toegepast. Later leerde ook de bekende dr. Vogel van de inheemse volkeren van Noord-Amerika de toepassing van de zonnehoed kennen.

Het blad van de zonnehoed werd gekneusd en tot een papje fijngekauwd waarmee vervolgens de wonden werden bedekt. Het zorgde voor een plaatselijke verdoving en hielp bij de genezing van slecht helende wonden, brandwonden, de ontsteking van lymfeklieren en bij slangen- en insectenbeten. Inwendig gebruikten de indianen de zonnehoed bij maagkrampen, hoest, hoofd- en buikpijn, opgezette klieren, koude rillingen, mazelen en gonorroe. Gezien de veelheid aan nuttige toepassingen van Echinacea door deze mensen, was het waarschijnlijk een van hun belangrijkste geneeskrachtige planten.

Dr. Vogel was zo onder de indruk van het genezend vermogen van de rode zonnehoed, dat hij teruggekomen van zijn reis naar Amerika, pogingen ondernam om de plant in zijn Zwitserse tuinen te kweken. De Rode zonnehoed is tegenwoordig, vooral dankzij dr. Vogel, een van de bekendste kruidenmiddelen. Zoals bij zoveel kruidenmiddelen zijn de gezondheidsclaims nog steeds in afwachting van goedkeuring door de Europese Unie. Uit onderzoek is inmiddels al wel gebleken dat Rode zonnehoed niet zo zeer zelf bepaalde ziekteverwekkers bestrijdt, maar de algemene afweerkrachten van het menselijk lichaam verhoogt.

Nico Rookmaker
29 juni 2024