Een van de klassiekers onder de keukenkruiden is de Echte marjolein (Origanum majorana). Dit kruid is niet winterhard en is daardoor in Nederland een eenjarig kruid. Het is een laagblijvend, kalkminnend halfheestertje met grijsgroen, licht behaard blad en bolvormige hoofdjes van kleine witte bloemetjes. Het wordt ook wel majoraan of worstkruid genoemd.
Verfijnd aroma
Het wordt vaak verward met de Wilde marjolein (Origanum vulgare). Deze soort is echter wél winterhard en is de oregano die bij de meeste mensen in het keukenkastje staat. Een belangrijk en herkenbaar verschil is dat bij Echte marjolein de bladeren geen bladsteel hebben en bij Wilde marjolein wel. Echte marjolein heeft een verfijnd aroma dat zachter en zoeter is dan wilde marjolein.
De Echte marjolein in onze tuin.
Keukenkruid
Echte marjolein wordt vooral gebruikt als keukenkruid. Dit is vanwege zijn karakteristieke aroma en smaak, die met name in zware, vlezige gerechten goed tot hun recht komen. Het wordt veel gebruikt in de Italiaanse en Griekse keuken, waar het een van de belangrijkste specerijen is. Het wordt ook gebruikt bij de productie van worsten en andere soorten vleeswaren. Daarnaast is marjolein een bestanddeel van sommige kruidenmengsels, zoals Provençaalse specerijen. Vers toegepast combineert het uitstekend met witte bonen, aardappelgerechten, zuurkool en in tomatensaus. Het kan ook prima gedroogd worden waarbij het zijn smaak goed behoudt.
Eau des Carmes
Echte marjolein word ook verwerkt in Eau des Carmes. Dit is een kruidendistillaat dat bekend staat om zijn verfrissende en opwekkende eigenschappen en dat in 1611 ontwikkeld is door de monniken van het klooster van de ongeschoeide karmelieten in Parijs. Het is een alcoholisch extract dat tegenwoordig nog steeds geproduceerd wordt volgens het historische recept.
Etherische olie
Uit majoraan wordt ook etherische olie gewonnen. Een etherische olie, vaak onjuist essentiële olie genoemd, is een uit plantmateriaal, vaak door middel van stoomdestillatie, gewonnen mengsel van vluchtige, aromatische stoffen dat kenmerkend is voor de geur van de plant waaruit ze worden gewonnen. Deze olie wordt veel gebruikt in de cosmetica-industrie. Niet vanwege de geur maar omdat het antiseptische en een ontspannende werking zou hebben. Het wordt vaak toegevoegd aan zeep, crèmes, balsems en andere cosmetische producten.
Marioleyne ghedroocht ende met huenich vermenght doet sceyden dat gheronnen bloet ende die blauw gheslaghen plecken vergaen daer op gheleyt. Een plaester van Marioleyne met olie ende was ghemaeckt verteert die coude gezwellen ende es seer goet gheleyt op die leden die uit huer ledt gheweest sijn.
Nico Rookmaker
25 oktober 2025
