Op deze prachtige herfstochtend hebben we alle vakken weer onkruidvrij gemaakt en kan de tuin zich langzaam op de winter voorbereiden. De Mierikswortel (Armoracia rusticana) is voorlopig nog niet in herfststemming en heeft nog prachtig mooie heldergroene bladeren.
Scherpe smaak
Mierikswortel is al sinds de oudheid bekend als een geneeskrachtig kruid en ook als een plant van culinair belang. Het wordt op vrij grote schaal commercieel verbouwd vanwege zijn dikke, vlezige wortels die een intense scherpe smaak hebben. Wanneer de wortels worden gesneden of geraspt, dan ontstaan er stoffen die, net als bij het snijden van een ui, de slijmvliezen van de neus en ogen irriteert. Dit, en ook de kenmerkende scherpe smaak, wordt veroorzaakt door de verbinding allylisothiocyanaat en is bedoeld als afweermechanisme tegen vraat. Deze stof is in deze vorm schadelijk voor de plant zelf en wordt daarom opgeslagen in de onschadelijke vorm van glucosinolaat. Wanneer een dier op de plant kauwt, wordt deze stof door een enzym omgezet in allylisothiocyanaat, waardoor veel dieren het niet eten. Slakken hebben hier helaas niet zo veel last van en eten wel van het blad.
Mierikswortel in onze kruidentuin.
Wasabi
In de keuken wordt deze eigenschap toegepast door kleine hoeveelheden geraspte wortel te verwerken in sauzen of als smaakmaker bij vis en vlees. De smaak is pittig en vergelijkbaar met mosterd. Buiten Japan wordt wasabi, hoewel traditioneel bereid uit de echte wasabiplant (Wasabia japonica), meestal gemaakt met mierikswortel vanwege de schaarste van de wasabiplant. De Japanse botanische naam voor mierikswortel is seiyōwasabi, of “Westerse wasabi”. Beide planten zijn leden van de familie Brassicaceae.
Medicinaal gebruik
Mierikswortel wordt al sinds de oudheid medicinaal toegepast. Plinius de Oudere (23 of 24 na Chr. – 79) noemt mierikswortel in zijn Naturalis historia en het wordt door hem aanbevolen vanwege de geneeskrachtige eigenschappen. Ook in de middeleeuwen werden zowel wortels als bladeren gebruikt als traditioneel medicijn. Ingenomen met honing zou geraspte mierikswortel helpen bij hoest, het ontstoppen van de luchtwegen en voorhoofdsholte.
Und wenn der Meerrettich grün ist, soll er in der Sonne getrocknet werden, und dem werde Pulver von Galgant in gleichem Gewicht beigegeben. Und wer Herzweh hat, der esse dieses Pulver nach dem Essen und Nüchtern mit Brot, und es wird ihm besser gehen. Aber auch wer in der Lunge schmerzen hat, der trinke dieses Pulver nüchtern und nach dem Essen in warmem Wein oder warmem Wasser, und er wird geheilt werden.
Nico Rookmaker
11 oktober 2025
Bronnen
- Kruidenencyclopedie, Nico Vermeulen
- Heilkraft der Natur “Physica”, Hildegard von Bingen
